ΠΡΟΣΟΧΉ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΈΣ ΑΝΤΩΝΥΜΊΕΣ!
14 July 2016
Ο Γλωσσικός Οδηγός μας για την Αυτοπροστασία από τον Αντισημιτισμό δείχνει στο κοινό πώς να αναγνωρίζει και να αντιστέκεται στη χειραγώγηση όταν έρχεται αντιμέτωπο με αντισημιτική ρητορική. Χρησιμοποιούμε αληθινά παραδείγματα, που έχουν εντοπιστεί από τα παρατηρητήρια του Get the Trolls Out, και αποκαλύπτουν τα ανεπαίσθητα ρητορικά κόλπα που χρησιμοποιούνται συνήθως για την πλύση εγκεφάλου του κοινού προς την κατεύθυνση του μίσους και των διακρίσεων κατά των Εβραίων.
Από την Anna Szilagyi
Για την αποφυγή της συνεχούς επανάληψης ονομάτων, συχνά αναφερόμαστε σε άτομα μέσω μιας ειδικής κατηγορίας λέξεων, που ονομάζονται στη γραμματική προσωπικές αντωνυμίες. Ορισμένες από αυτές – όπως οι «εγώ», «εσύ», «αυτή», «αυτός» - αναφέρονται σε ένα πρόσωπο. Άλλες αντωνυμίες - όπως οι «εμείς», «εμάς», «εκείνοι» ή «εκείνους» - χρησιμοποιούνται στη θέση ενός συνόλου ατόμων. Καθώς δεν υπάρχει τίποτε ασυνήθιστο στη χρήση προσωπικών αντωνυμιών, συνήθως δεν τους δίνουμε καμία ιδιαίτερη σημασία. Ωστόσο, αυτό σημαίνει επίσης ότι μπορεί και να προσπερνάμε τις περιπτώσεις στις οποίες οι προσωπικές αντωνυμίες χρησιμοποιούνται εκ του πονηρού.
Σε μια εκπομπή του BBC Radio London, για παράδειγμα, ένας ακροατής που τηλεφώνησε στο στούντιο, ο «Άντι από το St Margaret» άρχισε το σχολιασμό του με τη δήλωση ότι: «Εκείνοι προσπαθούν να ελέγξουν εμάς όλο και περισσότερο και περισσότερο και περισσότερο». Ο Άντι χρησιμοποίησε δυο προσωπικές αντωνυμίες, το «εκείνοι» και το «εμάς». Και οι δύο είναι στον πληθυντικό και αναφέρονται σε ομάδες ατόμων. Παρότι ο Άντι ήταν απρόθυμος να το παραδεχτεί, χρησιμοποίησε στη δήλωσή του το «εκείνοι» στη θέση των Εβραίων, ενώ το «εμάς» σήμαινε οι «Βρετανοί».
Όταν ακούμε ή διαβάζουμε κάποιον να αναφέρεται σε ομάδες, κοινότητες ή πολιτισμούς χρησιμοποιώντας τον πληθυντικό των προσωπικών αντωνυμιών και να κάνει προσβλητικά σχόλια για τις ομάδες αυτές, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Όπως δείχνει αυτό το περιστατικό, η χρήση προσωπικών αντωνυμιών στον πληθυντικό μπορεί να είναι δόλια:
1) Με τη χρήση των αντωνυμιών «εκείνοι» και «εμάς» ο Άντυ επεσήμανε ότι οι Εβραίοι και οι Βρετανοί είναι τελείως διαφορετικοί άνθρωποι. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, απέκλεισε έμμεσα τους Βρετανούς Εβραίους από την εθνική ομάδα των Βρετανών.
2) Κάνοντας τη διάκριση «εκείνοι» («οι Εβραίοι») και «εμείς» («οι Βρετανοί»), ο Άντι μπορούσε αυθαίρετα να αποδώσει διαφορετικά γνωρίσματα και συμπεριφορές στις δυο ομάδες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι προσωπικές αντωνυμίες στον πληθυντικό δημιούργησαν το πλαίσιο της περιγραφής των Εβραίων ως επικίνδυνων και διψασμένων για εξουσία ανθρώπων με τους Βρετανούς ως θύματά τους. Τέτοια αρνητικά κλισέ για τους Εβραίους μπορούν να προκαλέσουν ή να τροφοδοτήσουν έναν παράλογο φόβο του κοινού για τους Εβραίους.
3) Εάν αναφερθούμε σε μια ομάδα ατόμων με τις προσωπικές αντωνυμίες «εκείνοι» ή «εκείνους», μπορούμε να δημιουργήσουμε την εντύπωση ότι όλοι όσοι ανήκουν σε αυτή την ομάδα είναι ίδιοι. Συνεπώς, στην περίπτωση που υποστηρίζουμε ότι «εκείνοι» είναι υπεύθυνοι για κάποιες κακές πράξεις και/ή χαρακτηρίζονται από πολύ αρνητικά γνωρίσματα, θα καταφέρουμε ηθελημένα ή μη, να δηλώσουμε ότι αυτό ισχύει για όλη την ομάδα. Για παράδειγμα, ο Άντι υπαινίχθηκε ότι όλοι οι Εβραίοι είναι επικίνδυνοι και διψούν για εξουσία. Τα παρατηρητήρια του Get the Trolls Out έχουν εντοπίσει και ένα Ελληνικό blog στο οποίο ο αρθρογράφος επιτίθεται στους Εβραίους με παρόμοιο τρόπο: «Κατέστρεψαν το σύμπαν». Ακόμη κι αν αυτές οι δηλώσεις δεν σχετίζονται καθόλου με την πραγματικότητα, μπορούν να επηρεάσουν υπόγεια τη σκέψη μας μέσω της χρήσης, για παράδειγμα, των προσωπικών αντωνυμιών στον πληθυντικό.
4) Χρησιμοποιώντας την προσωπική αντωνυμία «εκείνοι» - αντί της άμεσης αναφοράς στους Εβραίους, ο Άντι δημιούργησε μια ασάφεια. Αυτό κατέστησε τον αντισημιτισμό στη δήλωσή του λιγότερο εμφανή, προστατεύοντας τον ομιλητή και παραπλανώντας ταυτόχρονα τον ακροατή.
5) Η ασάφεια μπορεί επίσης να πυροδοτήσει στους ακροατές έναν παράλογο φόβο για τους Εβραίους μέσω λανθάνουσας ενίσχυσης των υπαρχόντων αρνητικών στερεοτύπων για την επιρροή και την εκδικητικότητα των Εβραίων. Χρησιμοποιώντας την προσωπική αντωνυμία («εκείνοι») αντί του ουσιαστικού («Εβραίοι») ο ομιλητής υποδηλώνει ότι τα εν λόγω άτομα («οι Εβραίοι) είναι τόσο ισχυρά και επικίνδυνα που είναι καλύτερο για τον ίδιο να μην αναφέρει καν το όνομά τους.
Οι ομάδες, οι εθνικές κοινότητες, οι πολιτισμοί χαρακτηρίζονται από εγγενή ετερότητα. Αυτοί που διαδίδουν το μίσος και τις διακρίσεις θέλουν να πιστέψετε το αντίθετο. Μην τους αφήσετε να σας ξεγελάσουν.
