ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΉ ΘΎΜΑΤΟΣ - ΘΎΤΗ
15 July 2016
Ο Γλωσσικός Οδηγός μας για την Αυτοπροστασία από τον Αντισημιτισμό δείχνει στο κοινό πώς να αναγνωρίζει και να αντιστέκεται στη χειραγώγηση όταν έρχεται αντιμέτωπο με αντισημιτική ρητορική. Χρησιμοποιούμε αληθινά παραδείγματα, που έχουν εντοπιστεί από τα παρατηρητήρια του Get the Trolls Out, και αποκαλύπτουν τα ανεπαίσθητα ρητορικά κόλπα που χρησιμοποιούνται συνήθως για την πλύση εγκεφάλου του κοινού προς την κατεύθυνση του μίσους και των διακρίσεων κατά των Εβραίων.
Από την Anna Szilagyi
Ο αντισημιτισμός κάνει διακρίσεις σε βάρος ανθρώπων απλά και μόνο επειδή είναι Εβραίοι ή θεωρούνται Εβραίοι. Ωστόσο, η ιδέα της θυματοποίησης μιας ομάδας ανθρώπων απλά και μόνο βάσει της εθνικής, θρησκευτικής ή πολιτισμικής ταυτότητάς τους μπορεί να φανεί ξεκάθαρα ρατσιστική σε πολλούς. Για το λόγο αυτό, στην αντισημιτική ρητορική χρησιμοποιούνται ρητορικά εργαλεία χειραγώγησης για να «δικαιολογήσουν» την απέχθεια προς τους Εβραίους. Μια συχνή παραπλανητική ρητορική πρακτική είναι η αντιστροφή θύματος-θύτη. Δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ότι τα αληθινά θύματα του αντισημιτισμού, οι Εβραίοι, δεν είναι στην πραγματικότητα θύματα, αλλά θύτες.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα από το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να εξηγήσει πώς λειτουργεί η αντιστροφή θύματος-θύτη. Το Νοέμβριο του 2015, εμφανίστηκαν αφίσες υπέρ του Χίτλερ στις εγκαταστάσεις ενός πανεπιστημίου στο Μπέρμινχαμ. Οι αφίσες έδειχναν τον Αδόλφο Χίτλερ να ισχυρίζεται ότι «είχε δίκιο». Μια φοιτήτρια δημοσιοποίησε το αντισημιτικό αυτό περιστατικό στο Twitter, και σε απάντηση, εισέπραξε πλήθος προσβλητικών μηνυμάτων.
Ένα tweet αναφέρει: «Με εκνευρίζει (δε με εκπλήσσει) το ότι οι Εβραίοι πάντα το παίζουν θύματα και δεν προσπαθούν ποτέ να σταματήσουν να παρασιτούν σε βάρος άλλων».
Αυτή η δήλωση περιέχει τουλάχιστον τέσσερις αντιστροφές θύματος-θύτη:
Το tweet δηλώνει ότι «Οι Εβραίοι πάντα παίζουν το ρόλο του θύματος». Αυτό υποδεικνύει ότι οι Εβραίοι είναι υποκριτές, απατεώνες και χειραγωγοί, με στόχο να παραπλανήσουν και να εκμεταλλευτούν συναισθηματικά τους άλλους. Παρότι ήταν ο χρήστης του Twitter που στην πραγματικότητα επιτίθετο στους Εβραίους, αυτή η μορφή αντιστροφής, αποδίδει παραπλανητικά το ρόλο του θύτη στους Εβραίους.
Υπάρχουν δυο χρονικά επιρρήματα στο tweet: «πάντα» και «ποτέ». Το πρώτο, «πάντα», τοποθετεί το θύμα-θύτη αντίστροφα μέσα στο ιστορικό πλαίσιο. Λέγοντας ότι «οι Εβραίοι πάντα το παίζουν θύματα», ο χρήστης του Twitter υπαινίσσεται ότι οι Εβραίοι στην πραγματικότητα δεν υπήρξαν ποτέ θύματα μέσα στην ιστορία. Αυτό περιλαμβάνει και την άρνηση της αναγνώρισης αυτών των εκατομμυρίων Εβραίων θυμάτων που συστηματικά εξοντώθηκαν από τους Ναζί, ιδίως δεδομένου ότι το tweet ήρθε ως απάντηση στην εμφάνιση αφισών υπέρ του Χίτλερ.
Λέγοντας ότι οι Εβραίοι «δεν προσπαθούν ποτέ να σταματήσουν να παρασιτούν σε βάρος άλλων», ο ομιλητής αντιστρέφει για άλλη μια φορά τους ρόλους θύματος και θύτη. Το επίρρημα «ποτέ» ενισχύει την περιγραφή των Εβραίων ως αιώνιους θύτες.
Απαντώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, το tweet πλήττει και όλους εκείνους που αισθάνονται προσβεβλημένοι από τις αφίσες υπέρ του Χίτλερ. Η αντιστροφή θύματος-θύτη αποσπά την προσοχή από το πραγματικό ζήτημα (το χειροπιαστό αντισημιτικό περιστατικό) σε έναν κατασκευασμένο αντισημιτικό ισχυρισμό («Οι Εβραίοι είναι θύτες»). Με άλλα λόγια, η αντιστροφή υπονοεί ψευδώς ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι η αντισημιτική επιθετικότητα αλλά η εβραϊκή επιθετικότητα.
Είναι πρακτικά αδύνατο να σκεφτεί κανείς οποιοδήποτε υπάρχον αντισημιτικό κλισέ που δεν στηρίζεται στην αντιστροφή θύματος-θύτη: «οι Εβραίοικάνουν ανθρωποθυσίες Χριστιανών», «οι Εβραίοι ξεγελούν και εξαπατούν τους άλλους», «οι Εβραίοι ελέγχουν τα μέσα ενημέρωσης για να κάνουν πλύση εγκεφάλου στους άλλους», «οι Εβραίοι χρηματοδοτούν και οργανώνουν υπονομευτικές υπόγειες δράσεις για να υποσκάψουν την ειρήνη και την ευημερία των λαών». Οι αντισημίτες φτάνουν ακόμη στο σημείο να κατηγορήσουν τους Εβραίους για ρατσισμό, παρότι ο αντισημιτισμός είναι ο ίδιος μια μορφή ρατσισμού. «Για άλλη μια φορά, το φαύλο και βαθιά ριζωμένο μίσος των Εβραίων για τη λευκή φυλή είναι ξεκάθαρο». Το προηγούμενο απόσπασμα από ένα Γαλλικό blog για τη «Λευκή Ευρώπη», που εντοπίστηκε από τα παρατηρητήρια του Get the Trolls Out, αποτελεί ένα παράδειγμα αντιστροφής θύματος-θύτη ρατσισμού.
Στην αντισημιτική ρητορική οι Εβραίοι παρουσιάζονται πάντα ως θύτες που καταδιώκουν άλλους. Ωστόσο, η κατασκευή της εικόνας των Εβραίων ως θυτών από αντισημίτες είναι χειριστική και στην πραγματικότητα θυματοποιεί τους Εβραίους. Υπονοώντας ότι οι Εβραίοι είναι επικίνδυνοι, κακοί και δαιμόνιοι, η αντιστροφή θύματος-θύτη δικαιολογεί τη λεκτική και σωματική επιθετικότητα εναντίον των Εβραίων.
